بررسی تأثیرات شوک درآمدی نفت و بهره وری بر متغیرهای کلان اقتصادی؛ کاربرد مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (dsge)

یافتن علل نوسانات اقتصادی یک کشور از مباحث با اهمیت اقتصاد می باشد که همواره در مدل سازی ها مورد توجه قرار گرفته است. در واقع محققان با یافتن تأثیرات عوامل و شوک های اصلی بر متغیرهای کلان اقتصادی و وارد کردن آنها در مدل به پیش بینی اثرات آنها در آینده می پردازند. این پیش بینی باعث می شود تا سیاستگذاران اقتصاد بتوانند سیاست های مناسبی در جهت رویارویی با نوسانات به وجود آمده، اتخاد نمایند. در این تحقیق با طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی در قالب تئوری ادوار تجاری حقیقی، تأثیرات شوک های درآمدی نفت، بهره وری و مخارج دولت، به عنوان سه عامل مهم در بروز نوسانات اقتصادی ایران، بر روی سه متغیر تولید غیرنفتی، مصرف خصوصی و سرمایه گذاری خصوصی بررسی شده است. برای این منظور پس از طراحی و کالیبره کردن مدل، با حل آن نمودارهای پاسخ آنی و تجزیه واریانس بدست آمده است که به ترتیب عکس العمل متغیرهای کلان در برابر شوک های مفروض و سهم هر شوک را در توضیح نوسانات آنها مشخص می کنند. بر اساس مدل هر سه متغیر تولید غیرنفتی، مصرف خصوصی و سرمایه گذاری خصوصی در برابر شوک مثبت بهره وری افزایش می یابند. شوک درآمدی نفت نیز مصرف خصوصی و سرمایه گذاری خصوصی را افزایش داده اما تولید غیرنفتی را ابتدا کاهش و سپس افزایش می دهد. شوک مخارج دولت باعث کاهش مصرف خصوصی و سرمایه گذاری خصوصی می شود و تولید غیرنفتی را نیز ابتدا افزایش و سپس کاهش می دهد. در تمامی سه شوک بالا میزان عکس العمل سرمایه گذاری خصوصی از بقیه متغیرها بیشتر است اما زودتر به حالت پایدار خود می رسد که همگی نتایج بالا با دنیای واقعی مطابقت دارد. نتایج تجزیه واریانس نیز سهم بالای شوک های بهره وری را در نوسانات تولید غیرنفتی نشان می دهد. همچنین شوک های درآمدی نفت بیشترین سهم را در نوسانات مصرف خصوصی و سرمایه گذاری خصوصی دارند.